Turcja. Pergamon – starożytna potęga

Nieodkryte tajemnice starożytnego świata po dzień dzisiejszy pobudzają wyobraźnie badaczy i odkrywców. Jednym z miejsc, w którym od prawie 150 lat prowadzone są prace archeologiczne jest Pergamon. Co tak bardzo przyciąga badaczy i turystów do dawnej stolicy państwa pergamońskiego?

Najważniejsze fakty z historii Pergamonu

Turcja jest niezwykłym państwem, skrywającym wiele śladów dawno minionych czasów. W zachodniej części kraju, niedaleko wybrzeża Morza Egejskiego, odnajdziemy niewielkie miasto – Bergamę. To właśnie w jej okolicach znajdują się ruiny jednego z najważniejszych ośrodków kulturalnych i naukowych starożytności.

Dokładna data założenia Pergamonu nie jest łatwa do określenia. Szacuje się, że miasto zostało zbudowane około VIII w. p.n.e. Przez pewien czas wchodziło w skład potężnego królestwa Aleksandra Wielkiego. Jego rozkwit natomiast przypadł na okres po śmierci króla, kiedy to jego spadkobiercy toczyli wojny o zdobyte przez niego terytoria. Wówczas miasto stało się stolicą Królestwa Pergamońskiego. Przez 150 lat rządziła nim dynastia Attalidów. Po tym czasie przeszło pod panowanie Rzymian, którzy przyczynili się do jego rozbudowy i poprawy warunków życia ludności. Powstała nowa dzielnica, a także akwedukt, dzięki czemu mieszkańcy Pergamonu mieli dostęp do pitnej wody. Rzymianie rządzili miastem przez prawie 850 lat, do roku 716, w którym zostało zdobyte przez Arabów. Po pewnym czasie wróciło do Bizancjum i przetrwało do XIII wieku, Pergamon jednak nigdy nie odzyskał dawnej świetności. Na początku XIV wieku obszar, na którym znajdowało się miasto przejęła Turcja. Pergamon po dzień dzisiejszy leży na jej terytorium.

Ołtarz Zeusa i Biblioteka Pergamońska

Największą atrakcją tego miejsca jest Akropol, na który można wjechać kolejką linową. Podziwianie przepięknej okolicy z góry zapiera dech w piersiach.

W Pergamonie powstało wiele wspaniałych budowli, których ruiny częściowo możemy podziwiać po dzień dzisiejszy. Zainteresowanie ruinami wzbudził niemiecki inżynier Carl Humann, kiedy to w 1864 roku odkrył płaskorzeźby z Ołtarza Zeusa. Zostały one przewiezione na teren Niemiec, gdzie zrekonstruowano budowlę. Obecnie można go podziwiać w berlińskim Muzeum Pergamońskim.

Oprócz tego, w okolicy Bergamy znajdują się ruiny drugiej największej biblioteki starożytnego świata. Zacięcie rywalizowała ona z Biblioteką Aleksandryjską, która miała przewagę ze względu na dostęp do papirusu. Władca Aleksandrii w pewnym momencie zakazał eksportu tego materiału, dlatego też Pergamon musiał znaleźć inne rozwiązanie. Prawdopodobnie wówczas wynaleziono pergamin. Był to materiał sporządzany ze specjalnie wyprawionej zwierzęcej skóry. Co prawda cięższy i grubszy niż papirus, jednak doskonale sprawdzał się w swojej roli.

W zbiorach Biblioteki Pergamońskiej znajdowało się około 200 tysięcy woluminów. Było to miejsce uwielbiane przez starożytnych uczonych.

Jednak podczas najazdu Rzymian na Egipt około 47 roku p.n.e., częściowo została spalona Biblioteka Aleksandryjska. Marek Antoniusz ofiarował wówczas Kleopatrze znaczną część zbiorów z Biblioteki w Pergamonie. W taki sposób pierwsze pergaminy dotarły do Egiptu.

Turcja. Pergamon – potężne ruiny zapomnianego miasta

To jednak nie wszystko. Pośród ruin odnajdziemy Asklepiejon, czyli dawny szpital, sanatorium oraz termy. Dokonywano tu analizy snów i na ich podstawie stawiano diagnozy. W tym miejscu znajdowała się także świątynia Asklepiosa, do której odbywały się liczne pielgrzymki. Obok odnajdziemy świątynie Ateny, Trajana czy Dionizosa. Bardzo ciekawym obiektem jest również grecki teatr, zbudowany prawdopodobnie w III w. p.n.e. Niezwykle stroma widownia w 80 rzędach mogła pomieścić 10 tysięcy widzów.

Będąc w Pergamonie, koniecznie trzeba zobaczyć jeszcze dwa miejsca. Pierwszym jest Kızıl Avlu, czyli Czerwona Bazylika. Powstała w II w. p.n.e. jako świątynia Serapiosa i Izydy, później została przemianowana na kościół chrześcijański. Obecnie w jednej z jej części mieści się meczet Jej nazwa pochodzi od koloru cegły, z której została .zbudowana. Dawniej pokryta była marmurowymi płytami. Wydrążonym kanałem pod budowlą płynie rzeka.

Kolejnym miejscem wartym odwiedzenia jest Muzeum Archeologiczne. Co prawda Ołtarz Zeusa znajduje się w Berlinie, w Bergamie jednak odnajdziemy wiele ciekawych rzeźb, przedmiotów codziennego użytku, a także pamiątki, pochodzące z czasów Imperium Osmańskiego.

Informacje praktyczne

Polska posiada bezpośrednie połączenia lotnicze ze Stambułem. Stamtąd do Bergamy można dojechać autobusem, podobnie jak z Izmiru, do którego dolecisz samolotem ze Stambułu. Lot z Warszawy do Izmiru z przesiadką w Stambule trwa około pięciu godzin.

Wstęp do Pergamonu kosztuje około 10 TRY (ok. 13 PLN). Ruiny można zwiedzać codziennie od 8:30 do 17:30. Szeroka oferta noclegowa w Bergamie sprawia, że w mieście bez problemu można znaleźć niedrogi nocleg. Za niewielkie pieniądze będziesz mógł również spróbować przepysznych dań kuchni tureckiej.

Niezwykle ciepłym krajem jest Turcja. Pergamon najlepiej więc zwiedzać wiosną lub jesienią, kiedy temperatury powietrza wahają się między 20 a 25 stopni Celsjusza. Wówczas kraj ten odwiedza również mniejsza ilość turystów, dzięki czemu nie jest tak tłoczno jak w sezonie.